شکستگی بینی یک حالت بیماری‌ای است که در آن غضروف یا استخوان بینی دچار شکستگی می‌شود. اغلب این شکستگی‌ها در منطقه پل یا سپتوم بینی رخ می‌دهند. وقتی که بینی فرد به شدت ضربه می‌بیند، ممکن است باعث شکستگی بینی شود. در بیشتر موارد، با استراحت و مراقبت مناسب، شکستگی بینی بهبود می‌یابد. اما اگر شکستگی شدید باشد و باعث تغییر شکل بینی شود، ممکن است نیاز به جراحی جهت درمان آن وجود داشته باشد.
علل
معمولاً شکستگی بینی به دلیل وارد آمدن ضربه یا آسیب به بینی ایجاد می‌شود. برخی از علل شایع که باعث شکستگی بینی می‌شوند عبارتند از:
- برخورد با دیوار در هنگام راه رفتن در تاریکی یا برخورد به درهای شیشه‌ای می‌تواند باعث شکستگی بینی شود.
- لغزیدن یا زمین خوردن با صورت
- آسیب‌دیدگی در ورزش‌های پربرخورد مانند فوتبال، بوکس، راگبی و ورزش‌های مشابه
- ضربه خوردن به بینی در حوادث و تصادفات رانندگی نیز ممکن است باعث شکستگی بینی شوند.
- وارد آمدن ضربه مستقیم به بینی نیز یکی از دلایل شایع شکستگی بینی است.
علائم شکستگی بینی
برخی علائم شکستگی بینی عبارتند از:
- شکستگی بینی معمولاً با علائمی نظیر درد و حساسیت به لمس در اطراف بینی همراه است.
- تغییر شکل بینی به صورتی که بینی کج و شکسته به نظر می‌رسد.
- علائم تورم در اطراف ناحیه بینی
- خونریزی
- جمع شدن خون در بینی بدون این که تخلیه شود.
- کبودی اطراف بینی و چشم‌ها
- صدای تق‌تق و شکستگی در هنگامی که می‌خواهید با دست بینی را تکان دهید.
برخی علائم شکستگی بینی که نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند عبارتند از:
- خونریزی شدید از بینی
- تخلیه مایعات شفاف از بینی به طور مستمر
- اشکال در نفس کشیدن
- تغییر شکل بینی
عواملی که احتمال شکستگی بینی را افزایش می‌دهند
برخی از عواملی که احتمال شکستگی بینی را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- ورزشکارانی که ورزش‌هایی مانند فوتبال، راگبی یا بوکس انجام می‌دهند بیش از سایرین در معرض شکستگی بینی قرار دارند.
- افرادی که در درگیری‌ها و نزاع‌های فیزیکی شرکت دارند نیز بیشتر در معرض شکستگی بینی قرار دارند.
- رانندگی بدون بستن کمربند ایمنی
- دوچرخه‌سواری در مسیرهای ناهموار
تشخیص
به منظور تشخیص شکستگی بینی، پزشک در ابتدا از شما درباره جزئیات وقوع حادثه و مدت زمان علائم پرسش می‌کند. سپس در مرحله بعد، اقدام به انجام معاینات بالینی می‌کند تا محل‌های دردناک، تورم و حساسیت بینی را تشخیص دهد. در صورتی که درد شدید باشد، پزشک ممکن است با استفاده از مواد بیحس کننده موضعی، بینی را بیحس کرده و سپس ناحیه آسیب‌دیده را لمس کند. اگر علائم مشکوک به شکستگی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است تصویربرداری رادیولوژیکی را توصیه کند، از جمله عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس برای مشاهده غضروف یا استخوان شکسته بینی. همچنین، برای تشخیص شکستگی‌های داخلی در بینی، ممکن است پزشک از شما درخواست کند از تکنیک سی تی اسکن استفاده کنید.
درمان
بلافاصله پس از شکستگی بینی، مناسب است یخ را روی بینی خود قرار داده و سر خود را بالا نگه دارید. استفاده از یخ منجر به کاهش تورم می‌شود. در این مرحله، نباید داروهایی مانند آسپیرین یا ایبوپروفن (آویل یا موترین) مصرف کنید، زیرا این داروها ممکن است خون را رقیق کنند و به هیچ عنوان به کاهش خونریزی کمک نکنند. بهترین گزینه برای مسکن در این مرحله، تایلنول یا برخی از دیگر انواع استامینوفن‌ها است. همچنین، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز توصیه نمی‌شود.
جا انداختن شکستگی بینی
جراحی جا انداختن بینی معمولاً در حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت زمان می‌برد. در حین این عمل، بیمار تحت بیهوشی قرار دارد و بینی به شکل اصلی خود بازگردانده می‌شود. در این نوع جراحی، معمولاً شکافی درون یا بیرون بینی ایجاد نمی‌شود. هنگامی که استخوان بینی شکسته است، ممکن است غضروف داخلی بینی نیز خم شده باشد که در طول عمل جراحی باید آن را صاف کنند. به منظور حفظ شکل بینی پس از جراحی، از یک اسپلینت استفاده می‌شود که بر روی بینی قرار می‌گیرد. این اسپلینت معمولاً برای مدت ۷ تا ۱۰ روز روی بینی نگهداری می‌شود.
اگر بینی در حین انجام عمل جراحی بینی دچار خونریزی شد ممکن است بسته‌هایی داخل بینی قرار داده شوند که پس از اتمام عمل از داخل بینی درآورده می‌شوند.
دروان نقاهت و بهبودی
احتمالاً برای کاهش درد باید به طور مرتب داروهای مسکن مصرف کنید. معمولاً تا چند روز پس از انجام عمل جراحی، درد تشدید می‌شود و پس از چند هفته نیز این درد به طور کامل از بین می‌رود. معمولاً شکستگی بینی باعث بروز عفونت نمی‌شود و نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست.
اطراف بینی و چشم دچار تورم و کبودی می‌شود. این تغییرات در ۲۴ ساعت اول پس از انجام عمل‌های جراحی بیشتر جلب‌توجه می‌کنند و در پایان هفته اول نیز به میزان چشمگیری کاهش می‌یابند. تورم و کبودی را می‌توان به کمک کمپرس سرد که در اطراف چشم‌ها قرار می‌دهید و همچنین با خوابیدن به صورت صاف تا چند روز پس از انجام عمل جراحی کاهش داد. بیشتر تورم‌ها پس از ۴ روز برطرف می‌شوند اما غالباً تورم خفیفی باقی می‌ماند که ممکن است تا چند ماه نیز وجود داشته باشد. البته فقط خود بیمار و اطرافیان و خانواده بیمار متوجه این تورم می‌شوند.
رینوپلاستی یا عمل زیبایی بینی
رینوپلاستی معمولاً به صورت سرپایی و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. در برخی موارد نیز ممکن است این عمل جراحی تحت بیهوشی موضعی انجام شود. پزشکان از روش‌های تصویربرداری پیشرفته برای انجام و هدایت عمل جراحی استفاده می‌کنند. این روش‌های سه‌بعدی باعث کاهش خونریزی، کاهش زمان بستری شدن و حصول نتایج مطلوب‌تر می‌شوند. پزشکان ممکن است این عمل را به صورت باز (خارجی) و بسته (اندونازول) انجام دهند که دوره بهبودی آن نیز کوتاه است.
وی شکاف‌های دقیقی در حفره‌های بینی ایجاد می‌کند تا به قسمت منحرف شده یا بافت آسیب‌دیده بینی دسترسی پیدا کرده و آن را برداشته یا جابجا کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام عمل‌های تکمیلی نیز باشد. پزشکان از سیلانت های بافت یا چسب به جای بسته‌های داخل بینی استفاده می‌کنند تا تورم و کبودی‌های پس از عمل کاهش یابد.
دوران بهبودی و نقاهت
در دوران بهبودی پس از عمل جراحی بینی درد ایجاد می‌شود. پزشک داروهایی برای افزایش راحتی شما تجویز می‌کند. ممکن است بهبودی و رفع این کبودی‌ها و تورم دو هفته طول بکشد. شما باید در این مدت سر خود را تا چند روز پس از انجام عمل جراحی بینی بالا نگه دارید.
همه عمل‌های جراحی از جمله عمل جراحی بینی با برخی خطرات احتمالی همراه هستند. انتخاب یک جراح متبحر و پیروی از دستورالعمل‌های وی قبل و بعد از عمل می‌تواند احتمال بروز خطرات احتمالی و عوارض جانبی را کاهش داده و به افزایش مطلوبیت نتایج حاصل از عمل جراحی کمک کند. خطرات احتمالی عمل جراحی بینی شامل خونریزی‌های مکرر، اختلالات تنفسی در هنگام نفس کشیدن از راه بینی، بیحسی در نواحی اطراف بینی و درد مستمر، تغییر رنگ و تورم می‌شود.